Jąkanie u dorosłych

Jąkanie składa się głównie z wyuczonych zachowań.
Tych zachowań można się oduczyć.
Frederick Murray

Jąkanie jest komunikatywnym zaburzeniem płynności mówienia o podłożu rozwojowym, organicznym, neurotycznym bądź psychologicznym, któremu towarzyszą patologiczne objawy fizjologiczne, emocjonalne, językowe czy też społeczne i… przejawia się klonicznym, tonicznym bądź mieszanym blokowaniem głosek, sylab i wyrazów, nienaturalnym przeciąganiem głosek, współruchami mięśniowymi ciała, a także zaburzeniami emocjonalnymi pod postacią m.in. nadpobudliwości psychoruchowej i wzmożonych stanów logofobicznych, zaniżonej samooceny oraz bardzo często zaburzeniami sfery oddechowo-emisyjnej.

Niestety problem z blokowaniem w trakcie wypowiedzi, zacinaniem i mimowolnym powtarzaniu słów lub ich fragmentów mają nie tylko dzieci – zaburzenie to dotyczy również osób dorosłych. Statystycznie oblicza się, że w populacjach wszystkich krajów jąkanie występuje u czterech procent osób dorosłych, a im, po wielu latach borykania się z wadą wymowy, szczególnie trudno przełamać lody i podjąć terapię. Czy jednak oznacza to, że wyleczenie z jąkania osób dorosłych jest takie trudne?

Nic bardziej mylnego. Mózg człowieka można bowiem poddawać nowym wyzwaniom w każdym wieku, a jak od dawna wiadomo,
przyczyny jąkania mają podłoże psychiczne. Bardzo często ludzie jąkający się w pewnym sensie pogodzili się ze swoja wadą, gdyż nie wierzą oni w to, że mogliby normalnie i płynnie mówić, choć są niezadowolenie z siebie, zamykają się w sobie i wycofują z kontaktów z innymi i ze światem, boją się podjąć nowe wyzwanie.

Co prawda terapia lecząca jąkanie u osób dorosłych trwa dość długo, wymaga systematycznych ćwiczeń i wiary w siebie, ale daje niesamowite efekty. Najlepiej zacząć leczenie pod okiem doświadczonego logopedy, który nauczy nas podstawowych ćwiczeń, a także zmieni nastawienie pacjenta na pozytywne, podbuduje jego wiarę w siebie. Jedną z przyczyn jąkania jest zazwyczaj stres przed mówieniem, dlatego aby zacząć mówić płynnie, najpierw należy pozbyć się lęku przed mówieniem.

Ważne jest, by dostrzec osobę jąkającą się, a nie tylko jej wadę wymowy. To zdecydowanie rozszerza cele terapii. Do tych celów zalicza się:

• • zmniejszenie logofobii, czyli strachu przed mówieniem
  • ujawnienie i kontrolowanie negatywnych emocji
  • radzenie sobie ze stresem komunikacyjnym
  • zmniejszenie frustracji

• podwyższenie samooceny i wiary w siebie

Jąkanie jest zaburzeniem komunikacji interpersonalnej i jej poprawa ma decydujące znaczenie. W szczególności chodzi o:

• zwiększenie gotowości do komunikowania się, zwłaszcza w sytuacjach trudnych
• umiejętności nawiązywania kontaktów
• wyjście z izolacji społecznej
• umiejętność prowadzenia rozmów

Terapia jąkania dorosłych jest dla nich samych wielkim wyzwaniem. Przez lata nauczyli się żyć z jąkaniem i wyzbycie się pewnych automatyzmów jest bardzo trudne. Ale odpowiednio przeprowadzona terapia daje bardzo dobre efekty.

Dziewięć typów jąkał – z przymrużeniem oka 😉

Goniący za lekiem

Próbują wszystkich możliwych technik z danej książki, nazywają je lekarstwem, ale jąkają się tak czy inaczej. Następnie, w kolejnym tygodniu próbują kolejnego „lekarstwa”. Dokładnie przerobili techniki z filmu „Jak zostać królem”, włączając w to znalezienie chętnych do siadania im na brzuchu.

Pewny siebie jąkała

Zawsze stawia ludzi płynnych w kłopotliwej sytuacji poprzez celowe jawne jąkanie. Pewny siebie jąkała wykonuje wszystkie telefony, zamawia bilety i służy pomocą innym w nocnych klubach.

Mistrz uników

Nie ma możliwości dodzwonienia się do nich, ale łatwo skontaktować się z nimi przy pomocy wiadomości tekstowych. Ukrywają się i niemal znają na pamięć cały słownik synonimów. Są w stanie unikać i zastępować „trudne” słowa. Zamawiają jedzenie, którego tak naprawdę nie lubią. Nie proś ich o zamówienie pizzy, bo skończysz z chińszczyzną przy stole.

Aktywista

Żyją, aby szerzyć świadomość związaną z jąkaniem i zawsze doszukują się negatywnych konotacji w mediach po to, aby móc zdjąć z anteny każdy program telewizyjny, który wspomina o jąkaniu. Nie dostrzegą także humorystycznego charakteru tej listy.

Uporczywy jąkała

Opowiadają wszystkim jak niesamowite jest jąkanie bez względu na czas i miejsce – nawet w publicznej toalecie – ku zdziwieniu Goniącego za lekiem oraz Mistrza uników. Posiadają także przynajmniej trzy różne strony internetowe związanie z jąkaniem i moderują internetowe społeczności jąkających się używając przynajmniej czterech kont na serwisach społecznościowych. Posiadają nadruki na koszulkach z tematem jąkania i umawiają się tylko z logoped(k)ami.

Jąkała-zamieniony-w-logopedę

Super bohaterowie jąkającej się społeczności. Uwiązani w pomoc innym jąkającym, poświęcają się ratowaniu świata jednej jąkały w danym czasie. Niestety nikt z tej listy nie lubi z nimi wychodzić, ponieważ nieustannie zalecają innym stosowanie umyślnego jąkania.

Jąkała radar

Dokładnie nasłuchują mowy wszystkich celebrytów oczekując, że będą pierwszymi, którzy odkryją kolejną sławną osobę jąkającą się.

Apatyczny jąkała

Nie obchodzi ich ani własne jąkanie, ani ta lista. Żyją swoim życiem nie zważając na zdumienie wszystkich innych z tej listy. Ninja społeczności jąkających się, byli widziani tylko na jednym spotkaniu grupy wsparcia.

Gniewny

Obwiniają wszystkich za ich jąkanie włączając w to dziurę ozonową. Chętnie przywaliliby Uporczywemu jąkale. (źródło: www.domestenes.pl)

Bibliografia

Tarkowski Z., Jąkanie, Warszawa 2002