Osoby dotknięte mutyzmem milczą wbrew sobie, ale także wbrew oczekiwaniom otoczenia. Zaklętego koła milczenia nie są w stanie przerwać ani prośby, ani kary czy emocjonalny szantaż. Nie dokona tego również wewnętrzne przekonanie o konieczności mówienia. Uporczywe milczenie spotyka się z różnymi reakcjami otoczenia; dominują tutaj jednak takie, jak: zaniechanie komunikacji, agresja, obojętność czy nadopiekuńczość. Terapia mutyzmu wymaga kompleksowego podejścia i wspierania wszystkich uczestników komunikacji.
Dlaczego to dziecko nie mów?
On lub ona ma zaburzenia lękowe zwane mutyzmem wybiórczym.
Dziecko cierpiące na mutyzm wybiórczy (MW) staje się nieme w pewnych sytuacjach społecznych i nie może wydać z siebie żadnego dźwięku.
Mutyzm wybiórczy jest rodzajem zaburzenia lękowego dotyczącego sfery komunikacji społecznej, która prowadzi do problemów z nawiązaniem i utrzymaniem kontaktów społecznych.
Te dzieci zazwyczaj nie mogą mówić, głośno się śmiać, hałasować ani nawet ruszać ustami kiedy są z rówieśnikami lub dorosłymi, mówią normalnie i płynnie w domu i innym przyjaznym, znanym środowisku.
Często też nie potrafią inicjować kontaktu społecznego, są raczej wycofane i bardzo długo się oswajają z nową sytuacją.
Zazwyczaj próbują unikać sytuacji kiedy mowa jest oczekiwana lub wymagana, nie lubią też udzielać odpowiedzi.
Niektóre dzieci, choć nie wszystkie, mogą mieć problemy z uśmiechaniem się czy nawiązaniem kontaktu wzrokowego, ich mowa ciała i wyraz twarzy są bardzo ubogie.
Te dzieci często są bardzo wrażliwe, czujne, respektujące zasady i autorytet; nie sprawiają problemów i nie chcą zwracać na siebie uwagi rówieśników i dorosłych.
Te dzieci NIE SĄ zazwyczaj nieszczęśliwe, wstydliwe czy ciche, często – kiedy czują się swobodnie są wręcz przeciwieństwem tego opisu.
Te dzieci NIE SĄ niegrzeczne, nie ignorują Ciebie celowo i nie próbują zwrócić na siebie Twojej uwagi.
Ich zachowanie NIE JEST celowe. NIE JEST wynikiem uporu czy manipulacji.
Lęk i strach MOŻE IM DOSŁOWNIE ODEBRAĆ MOWĘ.
Jak zachować się w stosunku do dziecka z mutyzmem wybiórczym?
Powiedz dziecku, że rozumiesz jak trudno jest mówić i będziesz szczęśliwy kiedy już będzie gotowe mówić.
Nie zmuszaj dziecka do mówienia i nie pytaj dlaczego nie mówi……..to tylko zwiększ lęk.
Stwarzaj wiele okazji do rozmów, ale nie oczekuj i nie dawaj dziecku do zrozumienia, że oczekujesz, aby też mówiło.
Zwracaj się do dziecka zwyczajnie, jak do innych, ale nie oczekuj, że dziecko będzie od razu odpowiadało.
Komentuj bieżące wydarzenia, stwierdzaj fakty, zadawaj retoryczne pytania, aby zachęcić dziecko do mówienia, unikaj bezpośrednich pytań na które oczekujesz natychmiastowej odpowiedzi.
Nie zadawaj otwartych pytań, zmodyfikuj je tak, aby dziecko mogło odpowiedzieć niewerbalnie, tak lub nie, albo gdzie wystarczy odpowiedź jedno, dwuwyrazowa.
Minimalizuj kontakt wzrokowy, usiądź raczej z boku, a nie przodem do dziecka, dyskrecja i trochę głupio-śmieszne podejście jest najlepsze.
Spraw by dziecko poczuło się docenione i było częścią grupy poprzez zachęcanie do niewerbalnej komunikacji w każdym zadaniu, spróbuj powierzyć mu odpowiedzialność lub zadanie z którego będzie dumne, doceniaj i nagradzaj, nie szczędź komplementów.
Nawiąż biską relację z dzieckiem poprzez zniżenie się do jego poziomu podczas zabaw i przez znalezienie tematów, które będą go interesować.
Bądź głosem dziecka kiedy inni pytają dlaczego nie mówi; upewnij się, że wszyscy wiedzą, że dziecko mówi w domu i będzie mówić w szkole kiedy będzie gotowe.
Bądź wyczulony na prześladowanie ponieważ większość dzieci z mutyzmem jest wrażliwa i nie jest w stanie sama się bronić.
Nie rób wielkiego zamieszania i nie okazuj zdziwienia jeśli dziecko zacznie mówić, to często powoduje zawstydzenie
i zamieszanie.
Po prostu ciesz się chwilą, dobrze się baw i poznaj dziecko, które ma dużo do powiedzenia i chce mówić, ale potrzebuje trochę czasu, zachęty i pomocy w zrelaksowaniu się. Wtedy będzie mówić!
Bibliografia
Projekt „Wchodzę w TO! Bez gadania!” w ramach fundacji „Wchodzę w To”
www.wchodzewto.org
www.mutyzm.org.pl
